Završen projekat „Slušaj manjinske jezike“
Dvanaesto mjesečni međuentitetski projekat u okviru „Slušaj manjinske jezike“ „ realizovali su Udruženje građana italijanskog porijekla „Rino Zandonai“ Tuzla i udruženje Poljaka „Boleslavice“ iz Prnjavora, a uz podršku Centra za kulturu Tuzla, JU Centra za kulturu Prnjavor, Grada Tuzle , opštine Prnjavor , udruženja nacionalnih manjina iz Tuzle i Prnjavora.
U realizaciji aktivnosti bile su obuhvaćene medijske kuće, Radio Tuzla, Radio Prnjavor i Radio TK. Projekat finansiraju Evropska Unija i Vijeće Evrope putem granta njihovog zajedničkog projekta „Promocije različitosti i jednakosti u BiH“,a koji je dio zajedničkog programa „Horizontal Facility „ za Zapadni Balkan i Tursku 2019-2022.
O realizaciji projekta govorili su moderator projekta Senad Begović iz Centra za kulturu Tuzla, menadžer i predsjednik Udruženja UGIO „Rino Zandonai“ Tihomir Knežiček, stručni saradnik za nacionalne manjine u opštini Prnjavor i volenter u Udruženju Poljaka u Prnjavoru, Tomisla Durtka i Rizah i Zana Sokoli iz Udruženja Albanaca Tuzla.
Prema riječima moderatora projekta Senada Begovića iz JUCentra za kulturu Tuzla,koji je realizovao jedan dio projekta „Filmovi na jezicima bh manjina“ su prikazani tokom juna , subotom poslije podne u prostoru Kamerne scene Doma mladih i publika je mogla vidjeti komedije , drame, trilere i artističke filmove na ruskom, turskom, njemačkom, ukrajinskom, poljskom , romskom , češkom i mađarskom jeziku. Bez obzira na vrijeme pandemijeCovid 19 , posjeta je bila zadovoljavajuća.
Prikazivanje filmova je motivisalo mlade osobe da više pažnje usmjere na kinematografiju izvan engleskog govornog područja, što je direktno i poticaj povećanju interesa za strane jezike , pa i učenje stranih jezika, kazao je Begović.
-„Primarni cilj projekta je zaštita i očuvanje jezika kojima govore pripadnici nacionalnih manjina u BiH,kao prevencije govora mržnje. Na osnovu Zakona o pravima pripadnika nacionalnih manjina u BiH ,a u BiH je prepoznato 17 nacionalnih manjina i jezici kojima i veći dio je prepoznat u zakonodavnim okvirima i obuhvaćeni su projektom“-istakao je menadžer projekta Tihomir Knežiček , koji je pojasnio: Realizacijom projekta uz niz aktivnosti ostvareni su značajni rezultati u oblasti zaštite i očuvanja jezika .Pripremljeno je i emitovano 18 polusatnih radio emisija , koje su emitovane na Radio Tuzli, Radiu Prnjavor ,a potom ih remitovala RTV TK Tuzle i ostaće trajno dostupne na you Tube-u BiH .
Ima preporuka Vijeća Evrope da se mora unaprijediti korištenje manjinskih jezika i ovaj projekat doprinosi realizaciji preporuke u poštivanju Okvirne konvencije o nacionalnim manjinama i preporuka Komiteta ministara Evropske Unije i poštivanju povelje o regionalnim i manjinskim jezicima-naglasio je Knežiček.
Stručni saradnik za nacionalne manjine u Opštini Prnjavor i volonter u Udruženje Poljaka u Prnjavoru, „Boleslaviec“ , Tomislav Durtka ističe, da je njegov grad poznat kao „mala Evropa“, jer tamo žive predstavnici velikog broja nacionalnih manjina koji su sačuvali jezik i običaje. Radio RTV TK Tuzla je preuzeo naše emisije, a i mnogi drugi mediji su izvještavali o našim sadržajima , kaže Durtka, te smatra da se ne poštuje u BiH generalno inicijativa za zaštitu prava nacionalnih manjina i njihovog jezika.U nekim školama imamo nastavu na jezicima manjina , kao u Prnjavoru imamo časove na ukrajinskom i italijanskom , a udruženje Poljaka organizuje časove poljskog jezika.
Saradnici na ovom projektu Zana i Rizah Sokoli iz Udruženja Albanaca Tuzla,ističu, da su jezici dio nacionalnog identiteta i zato ih treba sačuvati, pogotovo manjinske jer izumiru. Sada u svijetu imamo nešto više od 6.000 jezika, a za par godina će ih biti možda jedva dvije hiljade,naglašavaju Sokoli.
Uspješnost realizacije projekta pokazala je funkcionalnost međuentitetskih projekat, kao i sposobnost Udruženja koja imaju sposobnost prepoznavanja problema u zajednici , a uspjeh projekta je također i rezultat zajedničkog djelovanja udruženja, medija i javnih institucija koji su zajednički prepoznali mogućnost i načine očuvanja jezika, tradicije i kulture nacionalnih manjina u BiH.
Piše: Duška REBIĆ